مهم ترین ویژگی قیام حضرت مهدی علیه السلام چیست؟

---

پاسخ اجمالی
شاید بتوان گفت پس از نام و نسب مهدی موعود، مهمترین ویژگی مشخصه آن حضرت « پاکسازی جهان از ظلم و لبریز کردن آن از عدل و داد » است. این مضمون در بیش از 100 سند روایی طی عباراتی مشابه با جمله زیر بیان شده است.
پاسخ تفصیلی
« یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً »
« زمین را از داد و عدالت لبریز خواهد کرد بعد از آن که از ظلم و ستم پر گشته باشد. »
اینک به بیان دو نکته در باب این دسته روایات می پردازیم:
نکته اول آن که: حضرت مهدی علیه السلام بر خلاف بسیاری از انقلاب های سیاسی طول تاریخ، نه تنها در زمان استقرار حکومت خویش، عدالت را حاکم می گرداند؛ بلکه در جریان قیام خود نیز، کمال عدل را رعایت می کند. به تعبیر دیگر ایشان عدالت موعود خود را بر اساس شورشی مشوب با ظلم بنیان نمی نهد. چه بسیار شورشیانی که مدعی اند با ظلم می ستیزند و در پی برپایی عدالت اند؛ اما در جریان قیام و شورش خود، حقوق بسیاری از بی گناهان را تضییع می سازند، خون های فراوانی را به ناحق می ریزند و به اموال مردم تعرض می کنند. اینان مدعی اند چون هدف مقدسی دارند، مجازند که به هر وسیله ای متوسل شوند و به قول معروف معتقدند: «هدف وسیله را توجیه می کند». بر خلاف این گونه مدعیان اصلاحات اجتماعی، مهدی آل محمد علیهم السلام ، وارث خلق نبوی و عدالت علوی است. 
امام صادق عليه السلام فرمودند:
«اگر زمام این کار به دست ما افتد، جز به سبک رسول الله صلی الله علیه و آله نخواهیم زیست و جز به سیره امیرالمؤمنین علیه السلام رفتار نخواهیم کرد.»1
آن چه که از سیره رسول خدا و امیرالمؤمنین سلام الله عليهما نقل شده، بیانگر همین نکته است که ایشان هیچ حقی را از طریق ظلم احیا نمی کردند.
امیر مؤمنان علیه السلام فرموده اند:
«وَ اللَّهِ لَوْ أُعْطِيتُ الْأَقَالِيمَ السَّبْعَةَ بِمَا تَحْتَ أَفْلَاكِهَا عَلَى أَنْ أَعْصِيَ اللَّهَ فِي نَمْلَةٍ أَسْلُبُهَا جُلْبَ شَعِيرَةٍ مَا فَعَلْتُه»2
« قسم به خدا؛ اگر هفت اقليم (کنایه از سراسر زمین) را با هر چه در زیر آسمان های آن هاست به من بدهند، به شرط آن که خدای را در ربودن پوست یک دانه جو از دهان موری نافرمانی کنم، هرگز چنین نخواهم کرد. »2
 مفاد بیعت حضرت مهدی علیه السلام با یارانشان نیز در بعضی روایات ذکر گردیده است.3 توجه به عناوین ذکر شده در آن بیعت نامه، سبک عادلانه قيام مهدوی را نمایان تر می سازد.

نکته دوم آن که: آن حضرت به هنگام قيام الهی خود و برای تقویت آن، با ظالمان کنار نخواهند آمد و از ایشان کمک نخواهند گرفت، چنان چه خدای متعال می فرماید:
«...مَا كُنْتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا»4
«من چنین نیستم که گمراه کنندگان را بازوی خود قرار دهیم.»4 
آن حضرت، این کار را بر خلاف عرف سیاسی عموم زمامداران انجام خواهند داد و در این روش به سیره نیاکان خود عمل می فرمایند. چنان که امیرالمؤمنین علیه السلام، به خلاف خلفای پیشین، به هنگام زمامداری و جهت تقویت حکومت خود هیچ گاه حاضر نشدند معاويه و امثال او را بازوی حکومت خود قرار دهند و عدالت خود را بر پایه ظلم امثال معاویه بنیان گذارند.
خلاصه آنکه: از آن جا که پیروزی مطلق و شکست ناپذیری از علائم قيام مهدوی است، در می یابیم آن دسته از متمهدیانی (مهدی نماها) که در جریان قیام خود به طور کلی یا مقطعی دچار شکست شده اند، دروغگو و افترا زننده به خدا و رسول اند. به علاوه، آگاهی از پیروزی های بی شکست قیام حضرت مهدی علیه السلام، می بایست شوق و رغبت و آمادگی ما را در یاری رساندن به آن حضرت فزون تر سازد.
اگر خداوند مهربان به ما توفیق درک آن زمان را داد، آگاهیم که اگر در این قیام شرکت کنیم، زاده رسول خدا را یاری دهیم و جان خویش را در این راه قربانی سازیم، در نهایت این خیزش جهانی به ثمر می نشیند و همه مشکلات برای حجت خدا و خلیفه پروردگار هموار می شود. پس چه جای نشستن و متحیر ماندن خواهد بود؟ حال آن که در راه دفاع از اهل بیت، ستارگانی درخشنده، چونان شهدای کربلا را داریم. آنان می دانستند که علی رغم جانبازی شان فرزند رسول خدا را امانی نخواهد بود، با این حال تیرها و تيغ ها را به جان خریدند و حق ایثار و فداکاری را برای دفاع از امام زمانشان به جای آوردند و ما می دانیم که جانبازی مان، به امنیت برای مهدی فاطمه خواهد انجامید، پس به شوق آییم و به هوش باشیم!

منابع
1- منتخب الأثر چاپ جدید، حدیث ۱۲۱۰
2- نهج البلاغه فيض الاسلام، خطبه ۲۱۵
3- از جمله: روزگار رهایی، صفحه ۴۶۵ - منتخب الأثر، صفحه 469
4- سوره مبارکه کهف، قسمتی از آیه 52